Bladmuziek als vergroting of in braille
Muzieknotaties
Bladmuziek in braille of vergroting is meestal maatwerk. Veel bladmuziek is digitaal beschikbaar in formaten als PDF, MusicXML of Lilypond. In het geval van MusicXML of Lilypond bestaat er de mogelijkheid om van de bladmuziek geautomatiseerd een vergroting te maken of deze naar braille om te zetten. Voor PDF bestaat deze mogelijkheid niet, omdat deze vaak slechts een afbeelding bevat van gescande bladmuziek. Hieronder staan een aantal links naar websites waar bladmuziek in PDF, MusicXML of Lilypond te verkrijgen is.
Hieronder staan een aantal links naar websites waar bladmuziek in PDF, MusicXML of Lilypond te verkrijgen is.
| Project | Inhoud | Website |
| Mutopia Project | Gratis bladmuziek voor iedereen 2124 muziekstukken – gratis te downloaden in PDF of LilyPond | Mutopia |
| Free Scores | Biedt eigentijdse, klassieke en educatieve gratis bladmuziek voor alle instrumenten. Free-scores.com is een gratis en legaal platform voor componisten, arrangeurs en uitgevers. Mogelijk gelden er beperkingen voor het gebruik van de muziek, en dat staat op de licentiepagina. | Free scores |
| Musescore | Download professionele gratis software en bladmuziek om af te spelen en af te drukken | Musescore |
| Musicnotes | Meer dan 300.000 partituren. Er moet wel een account worden aangemaakt. We zoeken nog uit of wat er geleverd wordt kan worden geconverteerd. | Musicnotes |
Conversietools voor braille bladmuziek
Voor het omzetten van bladmuziek in PDF, MusicXML of Lilypond naar braille is wereldwijd programmatuur beschikbaar. Hieronder een overzicht van wat online beschikbaar is:
| Programma | Functionaliteit | Website |
|---|---|---|
| Lybra | Lybra is een project om lilypond-bestanden om te zetten naar braille bladmuziek. Dit project is opgezet door Connect2music in samenwerking met de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht. Als proef is het Liedboek der Kerken omgezet naar braille. | Projecten Connect2Music |
| PDFtoMusic | PDFtoMusic is een baanbrekend en uniek programma dat Adobe PDF-muziekbladen converteert naar bewerkbare partituren. PDFtoMusic kan een Adobe PDF-bestand inlezen dat door een muzieknotatieprogramma is aangemaakt. Het muziekstuk kan worden afgespeeld, de liedteksten gezongen en het bestand kan geëxporteerd worden naar diverse formaten: MIDI, Myr, BMP, WAV, AIFF en MusicXML voor de Pro-versie. | PDFtoMusic Myriad-software |
| ScanScore | ScanScore kan PDF-bestanden met bladmuziek scannen en alle muzikale informatie lezen om een MusicXML-bestand te maken dat kan worden gelezen door andere notatiesoftware. | ScanScore |
| MusicXMLReader | Blinde muzikanten kunnen nu muzieknoten verwerven onder dezelfde voorwaarden als ziende mensen met het IBOS MusicXML Reader-programma, en het is gratis! Het Deense Instituut voor blinden en slechtzienden heeft een softwareprogramma ontwikkeld dat de noten van muziekstukken op een brailleleesregel kan weergeven en als tekst kan voorlezen. De muziek kan ook worden afgespeeld. Deze tool werkt onder MS Windows | MusicXML Reader IBOS |
| MusicXML-brailleconverter | Op deze website is het mogelijk MusicXML-bestanden te converteren naar braille-muzieknotatie. Dit is een webapplicatie. Werkt dus op iedere laptop of tablet. Wij hebben het niet uitgetest. We zijn wel benieuwd naar uw ervaringen. | MusicXML – Braille converter |
In de volgende tabel staan een aantal links naar websites waar u naar braille bladmuziek kunt zoeken. Zodra u datgene heeft gevonden wat u wilt hebben, kunt u het beste een mail sturen naar het e-mailadres dat u kunt vinden naast de link.
| Organisatie | Cataloguslink | |
| NOTA – Danish library | braillemusic@nota.nu | NOTA |
| Deutsche Zentralbücherei für Blinde zu Leipzig | heiko.kanpa@dzb.de | DZB |
| SSB Switzerland | info@sbs.ch | SBS |
| Golden Chord Braille Music Transcription Services | roger@golden-chord.com | |
| In Nederland heeft Dedicon een kleine collectie bladmuziek in braille beschikbaar. | info@dedicon.nl |
Informatie over het muziekbrailleschrift
Voor een algemene inleiding in het braille muziekschrift, zie:
Bettye Krolick, How to Read Braille Music: An Introduction (Second Edition 1998)
In het Nederlands vertaald door Dedicon als: Inleiding tot het lezen van het Braille Muziekschrift
Voor meer technische verhandelingen over het converteren van MusicXML naar braille:
A paper which proposes a transcription system from the MusicXML-format to Braille music notation using a structural model of Braille music notation. zie: A Transcription System from MusicXML Format to Braille Music Notation
The Accessible Music Notation Project
Een informeel georganiseerde groep muzikanten, docenten en softwareontwikkelaars die geïnteresseerd is in het toegankelijker maken van muzieknotatie voor blinde en slechtziende musici. Hum doel is om informatie te verstrekken over bestaande tools en zo nodig nieuwe te ontwikkelen die het zo gemakkelijk mogelijk maken om bladmuzie in aangepaste vorm te verkrijgen zie: The Accessible Music Notation Project
En dit artikel over MusicXML-naar-braille-vertaalprogramma.
This paper presents the development of the Braille Music and MusicML Translation. The input can be from a keyboard instrument, een Braille-muziekbestand of een MusicML-bestand. It will also play music from the input file. The program runs on Microsoft Windows and provides a graphic user interface that works with the screen reader JAWS. This work will help the visually impaired and the sighted people in learning and teaching music.
zie: MusicXML to Braille Music translation
Op de site van MuseScore staat een artikel van Alvaro Buitrago over MusicXML en braille bladmuziek
zie: Visually Impaired People and MuseScore
LilyPond-bestanden downloaden
Via de website van Mutopia is het mogelijk bladmuziek te downloaden in LilyPond-notatie. Van deze bladmuziek is via onze website een vergroting te maken.
Hieronder treft u een instructie hiervoor aan.
- Ga naar: www.mutopia.com Klik op menu item Browse to archive of op advanced search als u naar een bepaald muziekstuk op zoek bent. Het is nu mogelijk een muziekstuk te kiezen uit de collectie, op componist, muziekinstrument of stijl.
- Klik op het gewenste muziekstuk.
- Er verschijnen nu 1 of meer tabellen met muziekstukken, met daarboven een voorbeeld bladmuziek.
- Op de derde rij van de eerste kolom staat de link naar het LilyPond-bestand: ( Download: .ly file of Download: .ly files (zipped) )
- Geef op die link een rechtermuisklik en kies uit het pop-upmenu dat verschijnt: Save link as (Geen linker muisklik, want dan verschijnt het bestand in de browser)
- Het is nu mogelijk om een map te kiezen waar het bestand kan worden opgeslagen.
- Let op: als bij de downloadlink stond: .ly files (zipped), dan moet het bestand eerst worden uitgepakt. Geef een rechtermuisklik op dit bestand en kies: alles uitpakken. Er wordt dan een map aangemaakt waar de afzonderlijke LilyPond-bestanden in terechtkomen.
Bladmuziek die gecodeerd is in MusicXML kan op dezelfde manier worden aangeleverd. Een goede website voor het zoeken naar bladmuziek in MusicXml is https://musescore.com
Vergroting bladmuziek aanvragen
Het aanvragen van een vergroting van bladmuziek doe je zo:
- Inloggen. Heeft u nog geen account, dan kunt u zich zelf registreren: inloggen/registreren
- Kies uit het snelmenu : vergroting bladmuziek
Heeft al eerder een aanvraag gedaan, dan verschijnt hier een lijst met die aanvragen. Naast iedere aanvraag staan 2 knoppen. Met de knop downloaden kunt u het resultaat, een pdf-bestand, lezen en downloaden. Met de knop “plaats een opmerking” kunt u een opmerking plaatsen over het resultaat, - voor een nieuwe opdracht klikt u op “aanvraag vergroting”.
- Er verschijnt nu een formulier met uw gegevens. KKlik op de knop ‘Browse’ bij het veld om een LilyPond (.ly) of MusicXML (mxl) bestand te uploaden.
- Vul een aantal gegevens in betreffende de vergroting, ga akkoord met de voorwaarden en klik op verzenden.
- Na verloop van maximaal 2 dagen staat de vergroting voor u klaar
Aanvragen vergrotingen bladmuziek
Connect2music biedt een dienst aan op haar website om vergrotingen van bladmuziek te leveren.
Wat houdt deze dienst in?
Met deze dienst maken we het mogelijk een muziekbestand, genoteerd in de formaten LilyPond en MusicXML, te vergroten, zodat die leesbaar is voor mensen met een visuele beperking. Let wel: deze service bestaat niet uit het vergroten van een A4 met behulp van een kopieerapparaat. De aangeboden vergroting behoudt zijn scherpte en dat is belangrijk voor slechtziende musici. Bovendien wordt de layout aangepast aan de vergroting.
Wat is de procedure?
Op de website connect2music.nl staat rechts een muzieksleutel. Als u bent ingelogd en daarop klikt, verschijnt er een overzicht van eerdere vergrotingsopdrachten die u heeft gegeven en een korte beschrijving van hoe u een nieuwe vergrotingsaanvraag kunt indienen. Om een beeld te geven, treft u hieronder een aantal pdf-bestanden aan van vergrotingen in diverse notenbalkgroottes. Wellicht kan dit helpen bij uw keuze:
vergroting A4 portrait 3,5 mm: Brother James Air
vergroting A4 portrait 7 cm: Brother James Air
vergroting A4 portrait 10,5 mm: Brother James Air
vergroting A4 portrait 20 mm: Brother James Air
Op de website van Mutopia (http://www.mutopiaproject.org/) is veel bladmuziek te vinden in LilyPond-formaat. Hier staan werken van Bach, Beethoven, Chopin, Handel, Mozart en vele anderen. In een paragraaf hieronder (Mutopia-bestanden verwerken) is stapsgewijs aangegeven hoe een bestand uit de Mutopia-collectie kan worden aangeleverd.
Na het aanklikken van de knop “verzenden” wordt het bestand verzonden naar connect2music, waar op de achtergrond de vergroting voor u gemaakt wordt. Zodra de vergroting voor u klaarstaat, ontvangt u een mailtje, waarna u de vergroting vanaf de website kunt bekijken en downloaden. Bij het printen van dit bestand moet bij de printerinstellingen gecontroleerd worden of het papierformaat en de papierrichting overeenkomen met de aangevraagde vergroting.
Inloggen
Wanneer u nog geen account heeft, kunt u zich registreren. Om in te loggen of zich te registreren ga naar: inloggen/registreren
Mutopia-bestanden verwerken
- Ga naar: www.mutopia.com Klik op menu-item Browse to archive of op advanced search als u naar een bepaald muziekstuk op zoek bent. Het is nu mogelijk een muziekstuk te kiezen uit de collectie, op componist, muziekinstrument of stijl.
- Klik op het gewenste muziekstuk.
- Er verschijnen nu 1 of meer tabellen met muziekstukken, met daarboven een voorbeeld bladmuziek.
- Op de derde rij van de eerste kolom staat de link naar het LilyPond-bestand: ( Download: .ly file of Download: .ly files (zipped))
- Geef op die link een rechtermuisklik en kies uit het pop-upmenu dat verschijnt: Save link as (Geen linker muisklik, want dan verschijnt het bestand in de browser)
- Het is nu mogelijk om een map te kiezen waar het bestand kan worden opgeslagen.
- Let op: als bij de downloadlink stond: .ly files (zipped), dan moet het bestand eerst worden uitgepakt. Geef een rechtermuisklik op dit bestand en kies: alles uitpakken. Er wordt dan een map aangemaakt waar de afzonderlijke lilybestanden in terechtkomen. Zorg dat u ingelogd bent op de website van Connect2Music
- Klik om muzieksleutel (vergroting aanvragen) op de website, en klik daarna op aanvragen vergroting (
- Er verschijnt nu een formulier met uw gegevens. Klik op browse bij het veld: bestand
- Maak een keuze voor de vergroting en klik op verzenden.
MusicXML-bestanden
Bladmuziek die gecodeerd is in MusicXML kan op dezelfde manier worden aangeleverd. Een goede website voor het zoeken naar bladmuziek in MusicXml is https://musescore.com
Vragen
Voor eventuele vragen kunt u contact opnemen met:
Theo van der Greft
Email: tvdgreft@connect2music.nl